Loopgraven in mijn hoofd

Foto: TheoJunior op Flickr.com.

Naast lichamen begraven in loopgraven

komen ziekten allerlei, simpel aandraven

De oorlog dubbel, met kogels en granaten

en in trenches ultieme wanhoop onder maten

Verveelt wachten tot ook jij je beurt krijgt,

laatste ziekte of eerste granaatscherf door je lijf

De horror

nog niet gedood, kwestie van tijd

in modder, ratten en stank gedijt

Constant gevaar

van de eerste frontlinie

Ach schoon de achterhoede

gek in het hoofd

van explosies en onzekerheid

boertig het lijf

vol smurrie en nat

De wetenschap en technologie

Duitse machinegeweren en tanks

bunkers met elektriciteit en water

maar hier echter als Britten en Fransen

zuigen de loopgraven ons naar beneden

naar de hel, geen slaap, geen hoop

naar vernietiging

De dood kust onze lippen

Als de Franse band speelt

Foto: Andy Kraushaar op Flickr.com.

Er is een militaire band die op zondagmiddag speelt

op het schilderachtige oude plein van een zekere naamloze stad

Het kan het bloed opwekken voor de strijd met zijn patriottische deuntjes

En nog steeds hymnen brengen zo zacht als een gebed

Als het “Ave Maria” begint is er niemand in de menigte

die zijn pet afneemt en zijn hart naar de hemel verheft

En wie zou terugdeinzen voor de strijd wanneer,

met sterk klinkende koperblazers,

“La Marseillaise” wordt gespeeld?

Als het begint met “Sambre et Meuse”,

de mars van de dagoverwinning

van de strijd aan de Marne

De grijs-groene troepen van Hundom smelten voor de strenge strijd

van onze dappere in zustersteegjes blauw geklede mannen.

En als het ons volkslied speelt, met een duidelijke vertolking

Terwijl de kaki jongens standvastig zijn, dan voelen we dat,

hoewel de talen en manieren verschillen,

we hier broeders hebben gevonden

Beproefd in de oorlog,

en in trouw trouw als staal

Want het is olijf-drab, horizon-blauw,

dicht opeengepakt naast elkaar

Tot hun kleuren het grijze oude plein in vuur en vlam zetten

En het is olijf-saai, horizon-blauw, wat er ook gebeurt,

die de weg naar de overwinning “daarboven” zullen aanwijzen

Dus, terwijl we zo samen staan, laten we opnieuw onze trouw zweren

aan de zaak – de wereld bevrijd! – waarvoor we vechten.

Als de avondschemering de gelederen van blauw en kaki verduistert

en de bugels wegsterven in de nacht

The Stars And Stripes, A.E.F., Frankrijk.

Er zijn krokussen in Nottingham

Foto: WJ Postma op Flickr.com.

Hierbuiten lopen de oorlogshonden los,

Hun slagroomslijm is de dood

Over de verwoeste en gehavende velden

horen we hun snikkende adem.

De velden waar het levende koren groeide

Zijn zwaar met onze doden;

Toch zijn de velden thuis nog steeds groen

En ik heb horen zeggen:

Dat…

Er zijn krokussen in Nottingham !

Wilde krokussen in Nottingham!

Blauwe krokussen in Nottingham!

Hoewel het gras hier rood is.

Er zijn kleine meisjes in Nottingham

Die de boche niet vrezen,

Jonge meisjes op school in Nottingham.

(Heer! wat heb ik een wasbeurt nodig!)

Er zijn kleine jongens in Nottingham

Die nooit een geweer horen;

Er zijn domme dwazen in Nottingham…

Die denken dat we hier voor de lol zijn.

Wanneer…

Er zijn krokussen in Nottingham!

Jonge krokusknoppen in Nottingham!

Duizenden knoppen in Nottingham

Onverzameld door de Hun.

Maar hier vertrappen we het gras

Tot een purperen slijm

Er leeft geen boom om de vogels

ruimte te geven in de tijd.

We leven in holen, als kelderratten,

Maar door het lawaai en de geur

zie ik vaak die krokussen

waarover de mensen vertellen.

Waarom…

Er zijn krokussen in Nottingham!

Heldere krokussen in Nottingham!

Echte krokussen in Nottingham!

Omdat we hier in de hel zijn.

Anoniem gedicht vertaald.

Het spel van de vrouw

Was er ooit een spel dat we niet deelden,

Broeder van mij?

Of een dag dat ik niet eerlijk tegen je speelde,

Broer van mij?

“Zo goed als een jongen,” zei je altijd,

En ik was net zo gretig voor de strijd,

en zo onwillig om vals te spelen of weg te lopen,

Broeder van mij!

Je speelt het spel dat recht en eerlijk is,

Broeder van mij,

En ik zou mijn ziel geven om naast je te staan,

Broeder van mij.

De geest is inderdaad nog steeds dezelfde;

Ik zou niet terugdeinzen voor de vlam van de strijd,

Toch blijf ik hier, bij het spel van de vrouw,

Broeder van mij!

Als de laatste prijs betaald moet worden,

Broeder van mij,

Je zult voorwaarts gaan, zonder angst,

Broeder van mij.

De dood kan zo’n klein deel vernietigen,

Je zal de vollere vreugde gekend hebben…

Was ik maar als jongen geboren,

Broeder van mij!

Anoniem gedicht vertaald.

Een lied van legerkoks

Foto: Midnight Believer op Flickr.com.

Wij zijn nooit gemaakt om op de parade te staan

wanneer geliefden en dergelijke in de straten staan

wanneer de band begint te blazen, zoek ons, we zijn er niet…

we rommelen met het eten

Het is leuk om uit de bol te gaan op het echoënde geschreeuw

van een menigte die vergeet hoe je gevoed wordt,

terwijl wij onze kleren bevuilen en ogen uit aardappelen hakken

Je weet wat Napoleon zei:

als de sergeant vrolijk is, kun je er zeker van zijn dat de hel betaalt

voor de jongens die in de rij staan

Als de jongens een plein krijgen, dan is de sergeant daar

met je doodvonnis klaar om te tekenen.

Als je lang bezig bent met het eten, dan ben je verdoemd te dubben,

heb je te weinig, dan ben je een vrek

Maar hoe je je ook voelt, je moet de volgende maaltijd

Je weet wat Napoleon zei:

je denkt dat het een makkie is als je in de kliniek komt

voor de man die het vlees maalt

In het heetst van de strijd is de kok uit het zicht

met genoeg ruimte om terug te trekken,

maar een vette granaat in een keuken is de hel

als het dak boven je hoofd klapt

en je op je knieën kruipt om de doden op te rapen

Je weet wat Napoleon zei:

als de oorlog ooit eindigt, gaan we terug naar onze vrienden

In het leger hebben we niemand

We luisteren naar het geklets over deze of gene veldslag,

en dan, als het verhaal klaar is,

zeggen we, als ze vragen wat was je taak

en wat is de glorie van het bloed dat je vergoot,

“Je ziet hoe ze gedijen – nou, we hielden ze in leven!

Je weet wat Napoleon zei”

In The Stars And Stripes, A.E.F., Frankrijk.

Opeens op een dag

Foto: HE~GOES op Flickr.com.

Opeens op een dag

zal de laatste ziekte wegvallen,

het laatste beetje beestachtigheid dat in ons bloed zit

zal van ons vallen zoals de schede van de knop valt

en de grote geest van de mens zal zich doorworstelen

en grote takken verspreiden onder de blauw hemel

In elke spiegel, helder of zwak,

zal de mens God zien, die hem aanstaart

Gevonden in de broekzak van kapitein T. P. C. Wilson, een Britse officier, gedood in de strijd.

Soldaat

Foto: uz0zZF0T0C0L op Flickr.com.

Als je een soldaat bent kun je op een van de twee plaatsen zijn:
een gevaarlijke plaats of een veilige plaats
als je op een veilige plaats bent, maak je dan geen zorgen

Als je op een gevaarlijke plaats bent kun je een van de twee dingen zijn:
één is gewond en één niet
als je niet gewond bent, maak je dan geen zorgen

Als je gewond bent, kan het gevaarlijk of licht zijn:
als het licht is, maak je dan geen zorgen

Als het gevaarlijk is, zal een van de twee dingen gebeuren:
je sterft of je herstelt
als je herstelt, maak je dan geen zorgen

Als je sterft, kun je je geen zorgen maken

Onder deze omstandigheden maakt een soldaat zich nooit zorgen

Stress

Foto: Paul op Flickr.com.

Het is met een ongelooflijke snelheid dat de duivels terugkeren

mijn lichaam verscheuren

duivels van stress, chaos, drukte, prikkels, overvolle agenda’s,

taken, verplichtingen, sociale bezigheden,

geleefd worden in plaats van te leven

doodgaan terwijl je leeft

door drukte en overprikkeling

de adem die drukt op de borstkas

bij elke in en uit

de prikkels die exploderen in het hoofd

tot een symfonie van pijnen en druk

Hoe je één minuut bent geland op Schiphol

en diezelfde minuut drukte, chaos en mensenmassa’s

overheersen en je brain glazuren met laagjes stress

die je dacht kwijt te kunnen raken ver weg

Maar ze zijn sneller dan jou thuis in jou hoofd

De vakantie sloopt je lichaam en geest

Het werk is de enige rustplek van regelmaat en orde

Afgesloten van die drukke buitenwereld

Waar iedereen zich druk maakt om iedereen

Links en rechts robbertjes vechten

Klimaatgekken hun eigen leugens geloven

Faits divers het nieuws overheersen

Dat gekleurder is dan een Van Gogh

Je zou voor minder je oor afsnijden

Om alles onder controle te krijgen

hebben we Whatsapp groepjes en elk

uur waarschuwingen op onze smartphone

Maar het liefst had je die achtergelaten

in Verweggistan

Met moeder drukte, vader stress

Ma modder maar weer aan

Pa prikkel maar verder tot je knettergek wordt

Een stroom die nooit stopt

Een agenda die nooit leeg komt te staan

Haasten en haasten om te onthaasten

Stressen en stressen om te ontstressen

Plannen en plannen om…

Waarom?

Ik wil geen soldaat worden

Foto: Ole Kristian Hermansen op Flickr.com.

ik wil geen soldaat worden
ik wil niet naar de oorlog
ik blijf liever thuis
door de straten zwerven
en leven van het schoenen poetsen
ik wil geen bajonet in mijn buik
ik wil niet dat mijn lichaam wordt weggeschoten
ik blijf liever in Engeland
in vrolijk, vrolijk Engeland
en dit bloederig leven weg

Zijde uit Tasjkent

Op een hoog dakterras aan de oevers van de Zeravshan rivier, 6 km van de moderne stad Penjikent, liggen de ruïnes van het oude Penjikent, een belangrijke Sogdische stad die in de 5e eeuw werd gesticht en in de 8e eeuw met de komst van de Arabieren werd verlaten. De oude stad is sindsdien niet meer bebouwd. De fundamenten van huizen, een citadel met een paar Zoroastrische tempels en de stadsbazaar zijn zichtbaar in de opgegraven ruïnes, maar het beste van de fresco’s (sommige 15 m lang), beeldhouwwerken, aardewerk en manuscripten zijn naar Tasjkent en Sint-Petersburg gebracht. Er is ook een klein museum over de opgravingen; kopieën van fresco’s zijn er ook.

Foto: Retlaw Snellac Photography op Flickr.com.

Ze fladdert uit Tasjkent,
zijde los van zijde
op de zijderoute
Ze fladdert als de vlinder
die ze nooit is geworden,
verstrikt in de takken van verboden bomen,
en laat restjes van zichzelf achter
als de woestijnwind haar oproept
De greep van verlaten geliefden kan haar niet vasthouden
Scherpe stenen houden haar vlucht niet tegen
Ze zweeft over mijn tuinmuur
om de knoppen te bedekken
van mijn beginnende bloemen
Morgen als ik haar zoek in een dorre dageraad…
zal ze weer gevlogen zijn